Status dzieła sztuki nie jest określony raz na zawsze, podobnie jak jego znaczenie. Status ten zmienia się i służy uchwyceniu momentów przełomowych w historii. Pierwsza publiczność van Gogha nie dostrzegła w jego obrazach tego, co zobaczyło w nich następne pokolenie, lecz był to zaledwie wstęp do wielkiej kariery jego malarstwa w świadomości kolejnych generacji.
Namalowane w 1907 roku Panny z Awinionu przez długi czas były znane tylko garstce specjalistów i przyjaciół Picassa. Zlekceważone przez Luwr dzieło musiało odbyć podróż za ocean, aby w kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku zabłysnąć jako reprezentatywny przykład nowoczesności.
Co sprawia, że dzieła sztuki nabierają wyjątkowego statusu? Kto nadaje im rangę arcydzieł? Jak przebiegają ich „kariery” w historii sztuki i w kulturze popularnej? W jakim stopniu decydują o tym same dzieła, a na ile znaczenie mają narracje historii sztuki, działania krytyków i kolekcjonerów, galerii i muzeów? To zaledwie kilka pytań, które wywołuje fenomen tytułowych wędrówek dzieł i arcydzieł sztuki w kulturze. Równie frapującym aspektem zmienności statusu dzieł sztuki jest ich drugie, a często i trzecie życie w utworach innych artystów, którzy poprzez pastisz, trawestację oraz inne formy cytowania i nawiązywania poszukują więzi z tradycją i dawnymi mistrzami. Nie mniej chętnie uczęszczane szlaki wędrówek dzieł sztuki w kulturze wyznaczają ich rozmaite korespondencje – z literaturą, muzyką, filmem, a nawet sztuką wideo czy happeningiem. Przenikanie się sensów i znaczeń dzieł sztuki, związanych z ich wieloraką obecnością w kulturze, poddamy analizie w nowym cyklu otwartych wykładów o sztuce, przygotowanych jak zwykle przez specjalistów różnych dyscyplin humanistycznych: historii sztuki, literaturoznawstwa, muzykologii, filmoznawstwa czy teatrologii.
Serdecznie zapraszamy do wspólnego poszukiwania odpowiedzi na pytania o to, jak i dlaczego pewne dzieła sztuki nabierają statusu wytworów emblematycznych dla określonego stylu, epoki, środowiska czy twórcy.
prof. Piotr Majewski
Prelekcje będą wygłaszane w Filii nr 2 Miejskiej Biblioteki Publicznej przy ul. Peowiaków 12 w wybrane środy o godzinie 17.30.
HARMONOGRAM WYKŁADÓW
Wanderstrasse: wędrówki obrazów wg Aby’ego Warburga.
Zobaczyć na nowo – ikonika w akcji.
"Konceptualne wędrówki dzieł – przypadek Adama Marczyńskiego i Karola Broniatowskiego".
Matka Makryna - od romantyków do Dehnela.
„Zaczyna się”. O dwóch dramatach Józefa Czechowicza i ich inscenizacjach z wojną w tle.
I wish I could treat every day as Halloween. Wycieczki tożsamościowe Cindy Sherman.
Marmury Elgina. Ateny - Londyn - Ateny?
Panny z Awinionu - droga do sławy
Tańcząca menada - wędrówka motywu.
Trznadel, gobliny i panika, czyli o słuchaniu V Symfonii Beethovena
“Suka biłgorajska. Instrument - symbol - opowieść XXI wieku”
Estetyka jest matką etyki, czyli performans polityczny a narracje więzienne Piotra Pawlenskiego i Alesia Puszkina
Conversation pieces. Portrety rodzinne w sztuce
Przedstawienie Matki Bożej Łaskawej - patronki Warszawy. O wędrówkach kontrowersyjnego toposu i skutkach jego obecności.
Rękopis znaleziony w Saragossie. Wędrujące motywy kultury