12 kwietnia Filii nr 2 MBP Lublin wysłuchaliśmy ciekawego wykładu o portrecie rodzinnym dr Katarzyny Weinper "Conversation pieces. Portrety rodzinne w sztuce" w ramach XIV edycji otwartych wykładów z historii sztuki 2022/2023.
Podczas prezentacji dzieł sztuki prelegentka wyjaśniła słuchaczom tło historyczne i ewolucję tematu zakorzenionego w renesansowych portretach rodzinnych takich jak: "Książę i księżna Urbino" namalowanym przez Federico da Montefeltro oraz przedstawieniach religijnych np. Sacra Conversatzione, wg Piero della Francesca. Powyższe tematy przeniknęły do scen rodzajowych, typowych dla malarstwa holenderskiego.
Conversation pieces stanowiły formę odmiany portretu grupowego, który cieszył się popularnością w XVIII-wiecznej Anglii. Pierwsze tego typu przedstawienia pojawiły się ok. 1720 r. i były kontynuacją XVII-wiecznego holenderskiego portretu rodzajowego, którego prekursorami byli Frans Hals i Rembrandt. Autorka wykładu przedstawiła sylwetki malarzy specjalizujących się w tego rodzaju przedstawieniach. Wśród nich szczególną rolę odegrał Johann Zoffany, Francis Wheatley, Gawen Hamilton, Teodor Ritter von Neuhas, Jean-Baptiste Isabey, Joshua Reynolds, a także wielu innych malarzy z kręgu angielskiego, francuskiego, niemieckiego i niderlandzkiego. Wyeksponowane dzieła ujmowały temat rodzinny w konwencjach dworskich. Dominowały w nich przedstawienia rodów arystokratycznych i wpływowych mieszczan. Głowa rodu - mąż - często występuje na tle drzewa, członkowie rodziny ujęci są w pejzażowo-architektonicznej scenerii, mającej cenny wkład w późniejszych pracach konserwatorsko-rekonstrukcyjnych, jako świadectwa wyglądu rezydencji. Sceny eksponowały tematy charakterystyczne dla przedstawionych grup społecznych: jeździectwo, szermierka, strzelanie z łuku, beztroską zabawę dzieci w ogrodzie, w których można dostrzec także wpływy sztuki antycznej. Inne tematy poruszają konwersację we wnętrzach, w różnych sytuacjach.
Po zapoznaniu uczestników wykładu z tematem, dr Katarzyna Weinper poruszyła współczesne transformacje i nawiązania do tematu conversation pieces w sztuce filmowej. Echa tego typu przedstawień można odnaleźć w takich serialach jak: "Dynastia", "Moda na sukces", "Sukcesja", "Pamiętniki wampirów", gdzie całe klany rodzinne, ujęte w tej samej przestrzeni, ilustrują reminiscencje portretów rodzinnych.
