2 października 2024 w Filii nr 2 nastąpiło uroczyste otwarcie XVI edycji otwartych wykładów z historii sztuki 2024/2025. Na hasło przewodnie całego cyklu została wybrana: „Sztuka i natura. Od mitu arkadyjskiego do ekologii głębokiej”. Spotkania będą poświęcone relacji między sztuką a naturą, wizji natury dzięki sztuce dawnej, pojęciu ekologii głębokiej, interpretacjom obecnego stanu natury, kwestiom związanym z kryzysem klimatycznym i jego odzwierciedleniem w sztuce współczesnej. Wykłady będą miały charakter interdyscyplinarny, włączający specjalistów z zakresu filmoznawstwa i muzykologii.
Pierwszym prelegentem, który rozpoczął edycję wykładów, był prof. dr hab. Ryszard Kasperowicz z tematem „Mimesis - Arystoteles i jego następcy”.
Arystoteles wyznaczył w sztuce sferę działań w całokształcie ludzkiej wytwórczości.
W trakcie wykładu prelegent wyjaśnił pojęcie mimesis - jako odtwarzania, naśladowania i wcielania się. Geneza pojęcia mimesis jest jeszcze starsza i zawarta została w tekstach autorów greckich, w dziełach Eurypidesa i sofistów.
Podczas wykładu pan prof. Ryszard Kasperowicz przywołał sylwetkę Gordiasza, który poprzez swoją wymowę wkraczał w świat polityki. Dla Arystotelesa aspekt polityczny sztuki był niezwykle ważny. Sztuką według słynnego filozofa jest wszelkie działanie i dążenie do celu np. wytwór malarstwa, medycyna, ogrodnictwo, sterowanie okrętem i sztuka wojenna. Arystoteles mówił, że poezja i malarstwo są mimetyczne. Przedstawiają jakiś wycinek świata i różnią się przedmiotami naśladowania. Wytwory sztuki mimetyczne sprawiają nam przyjemność oglądania tego co jest naśladowane i przedstawiane. Początkiem poznania było zdziwienie światem, stanowiące aspekt poznania filozoficznego. Sztuka ma ogromny walor poznawczy i wychowawczy. To co w naturze może być dla nas odpychające i nieprzyjemne, gdy zostanie ukazane w dziele sztuki, przykuwa naszą uwagę, a nawet zaczyna nam się podobać. Nasz obraz świata, jako struktury mimetycznej, jest pełniejszy. Mimesis (naśladowanie) jest absolutnie fundamentalnym narzędziem kształtowania człowieka.
Podczas wykładu Prelegent poruszył także kwestię relacji podobieństwa - między przedstawieniem, a tym, co przedstawia. Sztuka posługuje się tendencjami, ale nie jest całkiem konwencjonalna. Dzięki sztuce rozumiemy świat, ale sami też musimy go dobrze rozumieć. Działa to wszystko na zasadzie mimetycznej osmozy, omówionej przez autora wykładu z historii sztuki.
Tekst: Luiza Dutkowiak
Zdjęcia: Beata Wijatkowska
