8 stycznia w Filii nr 2 odbył się pierwszy w Nowym Roku wykład w ramach XVI edycji otwartych wykładów z historii sztuki 2024/2025. Wygłosił go dr hab. Jarosław Cymerman, teatrolog i literaturoznawca.
Wykład zatytułowany „Et in Arcadia ego. Natura, sielanka i katastrofa w twórczości Józefa Czechowicza” wprowadził słuchaczy w świat poezji jednego z najważniejszych twórców awangardowych w Lublinie i w Polsce, czołowego katastrofisty, poety, który opisywał życie wiejskie i prowincjonalne.
Profesor poddał analizie kilka wierszy, w których wyraźnie obecne są motywy natury, sielanki i katastrofy. Omówione zostały takie utwory jak: „Na wsi”, „Autoportret”, „Dawniej”, „Koniec rewolucji”, „Śmierć (Przemiany)”, „Marionetki” oraz „Żal”. Prelegent podkreślił, że w przekazach pomijany jest ważny wątek poezji Czechowicza, który wychodząc poza ramy wieku XX, proponował gotowe mechanizmy przezwyciężenia katastrofy. W jego twórczości tragiczne wizje łączą się z ukazaniem siły ojczystego regionu – sielska natura, bliskość wsi oraz kontakt z tradycją stają się lekarstwem na lęk i zagrożenie. Poeta ukazuje w swoich utworach nadzieję o wymiarze eschatologicznym oraz elementy heroizmu. Wykład zakończyła ożywiona dyskusja, podczas której poruszono m.in. motyw czechowiczowskiego „22” (z utworu „Inwokacja”) w kontekście mickiewiczowskiego „44”.
Jarosław Cymerman zaprosił zgromadzonych na spektakl „Czechowicz. 20 i 2” w lubelskim Teatrze im. Juliusza Osterwy (do którego wraz z Marcinem Wrońskim stworzył tekst). Wśród słuchaczy obecni byli także reżyser Łukasz Witt-Michałowski oraz kostiumografka Maria Stępień.
