Na 2024 rok przypada 90. rocznica urodzin Marka Hłaski - z tej okazji Sejm RP ustanowił bieżący rok rokiem "polskiego Jamesa Deane'a", jak nazywano autora Ósmego dnia tygodnia, Następnego do raju i Cmentarzy.
Marek Hłasko debiutował w 1954 roku w „Sztandarze Młodych” opowiadaniem Baza Sokołowska. W latach 1954-1957 publikował w prasie kolejne opowiadania, które złożyły się na zbiór Pierwszy krok w chmurach. W licznych recenzjach zbiór ten został uznany za świadectwo stanu duchowego pokolenia '56, dzieło głoszące rewolucyjne treści, manifest nowo rodzącego się indywidualizmu. Hłasko w swych opowiadaniach odszedł od pompatycznego i zideologizowanego języka socrealistycznej literatury, czerpiąc z mowy potocznej, języka ulicy, gwar środowiskowych, sięgając także po literackie stylizacje.
W 1958 roku wyjechał z kraju. Uzyskawszy azyl polityczny w Berlinie Zachodnim, podróżował po Europie, kilka lat spędził w Izraelu, po czym w 1966 roku wyjechał do USA i zamieszkał w Kalifornii, zarabiając na życie pracą fizyczną.
Na emigracji powstały opowiadania oraz powieści. Wiele wątków miało charakter autobiograficzny, co wzbogaciło legendę pisarza, zrodzoną jeszcze w kraju, a utrwaloną ostatecznie fabularyzowanymi wspomnieniami - Piękni dwudziestoletni. Marek Hłasko był także współautorem scenariuszy do adaptacji filmowych swoich dzieł: Pętla, Ósmy dzień tygodnia, Baza ludzi umarłych.
Fot. Biblioteka Narodowa