Miejska Biblioteka Publiczna w Lublinie, Instytut Nauk o Kulturze UMCS oraz Lubelskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych zapraszają na wykład prof. Dobrosława Bagińskiego „Obraz – zagadka umysłowa " w ramach XVI edycji otwartych wykładów z historii sztuki "Krytyka obrazu – od Platona do Visual Studies".
15 października 2025, godz. 17.30 - Filia nr 2 MBP, ul. Peowiaków 12
Jakim językiem mówi do nas obraz?
1
Czy wyrażenie „język wizualny” jest jedynie metaforą sugerującą pewne podobieństwo do języka słów? Może, lecz same słowa nie wyjaśnią OBRAZU.
Dlaczego? Bo gramatykę języka wizualnego trzeba zobaczyć. Tak jak harmonię muzyczną trzeba usłyszeć. Słowa mogą jedynie pomóc w ustaleniu podobieństw i różnic naszych wrażeń, które są dostępne dla innych osób jedynie przez język. Komunikacja wizualna nie opiera się na konwencjonalnych kodach dźwiękowych i literowych mowy i pisma, lecz na specyficznych mechanizmach percepcji, która wytwarza własny kod percepcyjny.
2
Każda kultura tworzy własne systemy ekspresji. Dziś jesteśmy zanurzeni zarówno w kulturze rodzimej, jak i globalnej, gdzie komunikacja obrazem łamie bariery językowe. Dziś obraz staje się ważnym nośnikiem informacji, a zarazem wiedzy. Często pozwala on, lepiej niż tekst, ująć naukową treść i ukazywać jej elementy w wielu powiązaniach jednocześnie. W ruchomych obrazach łatwo uchwycić dynamikę aktywnych interakcji i zachodzących procesów. Obrazowanie wiedzy jest
w istocie sposobem modelowania świata i dlatego ma istotną wartość poznawczą. Nauka coraz częściej posługuje się metaforami wizualnymi zamiast rozbudowanych opisów. Myślenie obrazowe ujmuje świat przede wszystkim poprzez relacje przestrzenne. Słowa zaś snują ciągi liniowe.
3
Wielu ludzi dostrzega tylko to, co potrafią nazwać słowami. Jest to wynikiem kulturowo ugruntowanego prymatu komunikacji werbalnej. Prowadzi to do swoistej ślepoty na zjawiskowy wymiar świata, a to właśnie ten wymiar daje nam do świata dostęp. Dostęp do realności; przez OBRAZ, który jest wieczną zagadką dla naszego umysłu.
Trzy zarysowane wyżej punkty stanowią niejako tło mojego wykładu o tym – co widzimy, jak widzimy i dlaczego?
Wykład będzie w istocie serią umysłowych zagadek wizualnych. Pozwoli to nam zobaczyć o wiele więcej niż potrafimy opowiedzieć słowami, zarazem uchwycić podstawy gramatyki języka wizualnego. Materiałem wizualnym będą obrazy artystyczne, znaki komunikacji i widoki realnego świata. Przygotujcie się na dobrą zabawę.