Początki opery, jednego z najważniejszych gatunków muzycznych albo słowno-muzycznych bądź muzyczno-teatralnych, sięgają początków XVII wieku i dyskusji, jakie toczyły się w środowisku florenckich humanistów, składającym się z poetów, kompozytorów, teoretyków oraz filozofów. Spotykali się oni w pałacu hrabiego Giovanniego de’ Bardiego już od około 1576 roku, a ich zasadniczym celem było wskrzeszenie antycznego greckiego teatru muzycznego.
Epoka Odrodzenia znała wprawdzie (choć bardzo pobieżnie) sztukę antyczną, ale fascynowano się zwykle mitologią, poezją, rzeźbą czy architekturą, natomiast muzyka czasów starozytnych pozostawała zupełnie nieznana. Powód był prosty: z zabytków muzyki antycznej nie zachowało się prawie nic, a to co się zachowało, było trudne do odczytania, a tym bardziej do wykonania. Jeszcze do niedawna znano jedynie osiem odczytanych antycznych zabytków z melodią zapisaną przy pomocy greckiej notacji literowej.
Od samego początku zasadniczym punktem sporu była relacja pomiędzy tekstem muzycznym a tekstem słownym. Claudio Monteverdi, jeden z najwybitniejszych kompozytorów epoki baroku, sformułował zasadę „prima le parole, poi la musica” (najpierw słowa, potem muzyka). Podporządkował tym samym środki muzycznego wyrazu znaczeniom, a ściśle mówiąc afektom, wyrażanym przez tekst słowny. Jednak bardzo szybko opera stała się narzędziem czysto wokalnego popisu, wzbogacanego dodatkowo efektami inscenizacyjnymi. Późniejsza reforma Christopha Willibalda Glucka czy koncepcja dramatu muzycznego Richarda Wagnera, uwzględniały także sieć skomplikowanych relacji, jakie wiązały operę z teatrem i zmieniającą się praktyką inscenizacyjną. Nawiązał do tego Alban Berg, poszukując idei, która pomogłaby zespolić zasadniczo niespójne elementy, tworzące operę, w homogeniczną formę. Dotychczas bowiem wszelkie przemiany stylowe w operze opierały się na próbie pogodzenia dwóch żywiołów: spektaklu teatralnego i koncertu.